Waar ervaring, specialisatie en kennis hand in hand gaan
De Noordzee roept bij velen het idee van ontspanning en gezonde zeelucht op. Toch zijn er ook minpunten verbonden aan het kustklimaat dat een specifieke invloed heeft op gevels en balkons. Renovatie vereist daarom heel wat kennis en ervaring. Triflex, specialist in vloeibare kunststoffen, afdichtingen, coatingen en markeringen, liet verschillende actoren die actief zijn in de bouwsector in de Belgische kuststreek, aanschuiven voor een ronde tafelgesprek. Het onderwerp van dienst: gevel- en balkonrenovaties aan de Belgische kust. Een samenvatting van de interessantste bevindingen.
In de kuststreek zijn gebouwen onderhevig aan het typische zoute kustklimaat, waarvan de invloed merkbaar is tot 10 à 15 kilometer in het binnenland. Daarnaast zijn er gebouwen uit de jaren 80 waarbij men elementen in uitgewassen silexbeton gebruikte, volop aan het degenereren. Daarbij komt het fenomeen van het tweede verblijf als opbrengsteigendom. Aan de eigen woning is de eigenaar sneller geneigd om onderhoudswerken te laten uitvoeren. Bij een tweede verblijf is dat van bijkomstig belang. Een gebouw aan de kust kost echter meer dan een gebouw in het binnenland.
Kostenplaatje
Een renovatie van 20.000 euro per appartement kan bij verkoop een meerwaarde van 50.000 tot 75.000 euro opleveren. Daarnaast leggen mede-eigenaars ook best een fonds aan. Op die manier spreid je de renovatiekost over verschillende jaren. Met dergelijk fonds achter de hand is de beslissing om over te gaan tot een totale gevelrenovatie ook makkelijker te nemen.
Schadebeeld
Vroeger heeft men zeezand waarin chlorides zitten als bouwmateriaal gebruikt, waardoor de kwaliteit van het beton niet schitterend is en het risico op corrosie van de wapening zéér groot is. Een renovatie kan dus noodzakelijk zijn, zonder dat er sprake is van uiterlijke kenmerken. Als je een extern schadebeeld ziet, is intern de betondegeneratie al volop aan de gang, betonschade is immers progressief. Het schadebeeld bestaat uit ofwel barsten ofwel roestvlekken. Dat zijn de ideale toegangswegen voor water en zouten en ze wijzen op chlorideaantasting van het beton.
Beton
Uit diagnoses blijkt dat de wapening in beton vaak niet zit waar ze hoort te zitten. Een element dat ook bijdraagt aan het schadebeeld. Daarnaast zijn gebouwen in de jaren 70 en 80 in een ijltempo opgetrokken waardoor men de betondekking niet voldoende controleerde. Vaak spreekt men van betonrot of betonkanker, maar beide termen bestaan niet. Betonkanker dateert uit de jaren 70 toen men absoluut niet wist wat er aan de hand was. Dat is dus carbonatatie, wat we ook kunnen bestempelen als de natuurlijke veroudering van beton. Betonrot is de foutieve term voor chlorideaantasting.
Renovatie
Bij oude gebouwen loopt de betonplaat van de binnenvloer van het terras door zonder niveauverschil waardoor er geen sprake is van opstandverdichtingen. Wat later kwamen de prefabterrassen op de markt die aangestort werden. Daarna verschenen de terrassen met thermische onderbrekingen tussen de terrasplaat en de binnenkant van het gebouw. Renovatie van oude gevels is daarom geen lachertje. Ook dakrenovatie blijkt geen sinecure en vaak stuiten de architecten of aannemers dan ook op onbegrip bij de eigenaars. Het dak en de dakisolatie zijn immers gemeenschappelijke eigendom binnen het appartementsgebouw, terwijl het schrijnwerk privatieve eigendom is. Moeilijk om dan een eigenaar ervan te overtuigen dat je zijn pas geplaatst schrijnwerk eruit moet halen om de isolatie te optimaliseren. Bij een totaalrenovatie moeten balustrades die perfect lijken, ook vervangen worden omwille van de veiligheidsnorm.
Productaanbod
In het kustgebied zijn twee grote producenten actief: Triflex en BASF. BASF gaat prat op een totaalpakket aangaande gevelrenovatie. Binnen de markt is BASF naar eigen zeggen zowat de enige producent die gecertificeerde producten en totaaloplossingen aanbiedt voor zowel betonreparatie en bescherming; als waterdichting en parkeerdekken. Zijn gamma omvat cementgebonden producten, epoxy en 1- en 2-componentpolyurethanen. Bij Triflex hebben ze zich toegespitst op producten op basis van PMMA-harsen. Hun expertise bestaat uit het ontwikkelen en produceren van producten voor buitentoepassingen. Voornamelijk waterdichting met scheuroverbruggende capaciteiten.
Specialisatie
Het moge duidelijk zijn: gevelrenovatie vereist de nodige bagage - zowel in theorie als in praktijk. Daarom werkt Triflex enkel samen met enerzijds een beperkt aantal architecten- en studiebureaus die ervaring hebben met totale gevelrenovaties waardoor ze op een correcte manier voorschrijven, en anderzijds met erkende applicateurs. De aannemers die deelnamen aan dit panelgesprek, vallen onder de erkenning van de Belgisch-Europese norm. Als aannemer moet je inspanningen leveren om op de lijst van erkende aannemers te belanden. Iemand die niet op de lijst staat, zal hoogstwaarschijnlijk niet thuiszijn in de materie.
Kennis
Geen specialisatie zonder kennis en geen kennis zonder ervaring. De kennisoverdracht is een belangrijke functie van de fabrikant, vinden ze bij Triflex. De producent weet immers uit welke componenten een product is opgebouwd en wat de voorwaarden voor optimale plaatsing zijn. Voorts schieten schoolopleidingen tekort inzake nichedomeinen. Als architect of ingenieur specialiseer je je pas na je opleiding. Dan moet je in contact komen met organisaties of fabrikanten die kennis willen overdragen.
Externe controle & garantieverzekering
Bij een specialiteit zoals gevelrenovatie is de bijstand van een extern controleorgaan aangewezen, bovenop de inspectie die soms gekoppeld wordt aan de garantieverzekering. Dat is een tienjarige garantieverzekering die calamiteiten veroorzaakt door een product- of applicatiefout dekt, in tegenstelling tot een klassieke burgerlijke aansprakelijkheid. Procentueel is het voorschrijfgedrag van die decenale polis door een studie- of architectenbureau groter aan de kust dan in het binnenland.
Regelgeving
Sinds 2009 is er de nieuwe Europese norm 1504 uitgevaardigd. Deze bestaat uit 10 delen en beschrijft het renovatieproces. Deel 9 verplicht een vooronderzoek, waardoor de architect beter een lastenboek kan opstellen, de productleverancier de juiste producten kan aanleveren en de aannemer correct kan focussen op de problemen. Tot slot is er op het gebied van regelgeving sprake van een lacune. Er bestaat immers geen eenduidige meetcode voor betonherstel.