Biodiversiteit is een noodzaak, geen modegril of hype. Biologische diversiteit speelt een cruciale rol voor de leefbaarheid van onze steden en voor onze voedselketen. Driekwart van onze land- en tuinbouwgewassen hebben bijen, bloembezoekende insecten en wilde bestuivers nodig. Helaas krimpen hun aantallen zienderogen. Machteloos toezien is geen oplossing, het actief vergroten van hun biotoop wel. Met een zoemdak, bijvoorbeeld.
‘Maai mei niet.’ ‘De week van de bij.’ … Steeds meer breed gedragen initiatieven onderstrepen het belang van biodiversiteit. De natuurlijke biotoop van verschillende planten en dieren staat dan ook flink onder druk door toenemende verstedelijking, de opwarming van het klimaat en gewasbeschermingsmiddelen. Het aantal insecten daalde in 30 jaar tijd met 80 procent, een cijfer dat doet duizelen – en vooral doet nadenken. Doet nadenken over de vraag hoe we het tij kunnen helpen keren. Een van de antwoorden is zo dicht bij huis, dat het erop ligt: een zoemdak, de biodiverse upgrade van een groendak.
Van groendak…
Groendaken zijn er al langer dan gisteren en hun meerwaarde voor de leefbaarheid van vooral verstedelijkte gebieden wint nog steeds aan belang: ze bufferen regenwater en voorkomen zo wateroverlast, ze zorgen voor verkoeling in het gebouw, ze temperen het hitte-eilandeffect, ze zijn een natuurlijke isolatielaag en drukken zo de elektriciteitsrekening…
“Al 25 jaar plaatsen we groendaken en stellen vast dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers en bouwheren groen steeds meer zien als een fundamenteel onderdeel van een project, als een eyecatcher vaak. De tijd van wat schaamgroen rond een gebouw is voorbij.”
Dave Martens, algemeen manager van IBIC
Al dat groen is geweldig, maar wat goed is kan altijd beter. Want ‘groen’ betekent niet automatisch ‘biodivers’. “Een groot gazon dat je wekelijks netjes maait, heeft geen enkel nut voor bestuivers. Ze vinden er immers geen bloemen, geen stuifmeel en geen nectar”, zegt Dave. “Hetzelfde geldt voor groendaken. Veel mensen met een extensief groendak willen enkel maar de sedum zien die is aangeplant en verwijderen alles wat ze als ‘onkruid’ beschouwen. Dat beperkt de mogelijkheden voor andere vegetatie en dus ook voor fauna.”
…naar zoemdak
Een groendak is niet automatisch een thuishaven voor verschillende dieren en planten. Een zoemdak is dat wel. Een zoemdak wórdt zo’n biotoop, is meer correct, want samen met de KU Leuven, PXL Hogeschool en Natuurpunt en met de steun van VLAIO verricht IBIC pionierswerk. “Samen met onze partners ontwikkelen we een zadenmengsel dat zorgt voor een beplanting die wilde bestuivers op de groendaken lokt. En ook alle inheemse spontane vegetatie is welkom op een zoemdak, zodat we een biotoop krijgen die mooi in balans is. Het enige wat we verwijderen zijn zaailingen van bomen die schade kunnen berokkenen aan het dak.”
“Het onderzoek loopt sinds begin 2020 op veertien zoemdaken in Antwerpen, Gent, Brussel en Leuven – en ook op het dak van ons hoofdkantoor in Aartselaar. De lange droogte net na het inzaaien speelde ons vorig jaar parten, maar momenteel floreren de zoemdaken en is er beslist om het onderzoeksproject te verlengen. Zodra wetenschappelijk bewezen is dat onze opstelling resultaat oplevert en de biodiversiteit effectief opkrikt, willen we het concept vermarkten. Naar alle waarschijnlijkheid is dat begin 2022.”
Dave Martens, algemeen manager van IBIC
Een lekkere thuis voor nuttige insecten
Bijen, wilde bestuivers en bloembezoekende insecten lokken met de juiste vegetatie is één. Die fauna op het dak houden, is twee. Als een zoemdak de biodiversiteit wil verbeteren moet het letterlijk een ‘lekkere thuis’ zijn.
“Reden waarom we een zo natuurlijk mogelijke habitat voor die nuttige insecten op het dak creëren met een geperforeerde boomstam, een heuveltje van zavel, enkele rotsblokken, een verdieping waarin water blijft staan… Op die manier spelen zoemdaken een rol als stepping stone tussen andere groengebieden, stadstuinen en parken en worden ze deel van een levendige corridor door de stad.”
Dave Martens, algemeen manager van IBIC
Is er mogelijkheid om een groendak aan te leggen op jouw project? En zie je meer in een zoemdak? Vul het formulier in en de IBIC experten nemen graag met jou contact op.