Jonge gezinnen blijven opnieuw minder lang in onze centrumsteden hangen. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van Statbel, het Belgische statistiekbureau. Zo neemt de stadsvlucht in Leuven en Mechelen sinds 2016 met gemiddeld 48% toe. In Gent verlieten vorig jaar zelfs 2,183 meer jongeren en hun kinderen de stad dan dat er bijkwamen, dat was op 10 jaar tijd nooit zo hoog. Het lijkt erop dat jonge gezinnen almaar meer plaats moeten maken voor kapitaalkrachtigere senioren. Die 65-plussers zijn namelijk wel kapitaalkrachtig genoeg om de hoge woningprijzen in de centra te betalen. Millennials vluchtten naar de stadsrand die op haar beurt in snel tempo verstedelijkt.
Stadsvlucht jonge gezinnen stijgt in 8 van de 13 centrumsteden
Na enkele jaren van lichte vertraging schakelt de stadsvlucht bij jonge gezinnen in Vlaanderen opnieuw een versnelling hoger. Dat blijkt uit een analyse van vastgoedontwikkelaar Immpact. In hun analyse definieerden ze "jonge gezinnen" als personen tussen 28 en 39 jaar en hun kinderen tussen 0 en 9 jaar.
In acht van de dertien centrumsteden neemt de stadsvlucht naar de rand sterk toe. De meeste jonge gezinnen kiezen nog meer dan enkele jaren geleden om te vertrekken uit centrumsteden als Gent, Leuven, Mechelen, Roeselare, Kortrijk, Turnhout, Oostende en Antwerpen. Waar de cijfers in 2014 nog een lichte afname van de stadsvlucht vertoonden, is dat sinds 2017 dus opnieuw anders. Vooral Gent springt eruit: daar lag het aantal jonge gezinnen die de stad ontvluchten nooit zo hoog in de laatste tien jaar. Ook Leuven valt op. Daar vertrokken maar liefst 1,097 personen meer dan dat er in 2018 bijkwamen. Ter vergelijking: in 2016 lag dat aantal nog maar op 766.
Antwerpen is traditioneel de stad waar de exodus van jonge gezinnen het hoogste ligt: het aantal in 2018 is dan ook het op een na hoogste: 8,183 millennials ruilden de grootstad toen in voor een gemeente in de rand terwijl er maar 4,780 bijkwamen, een verschil van 3,403. Ter vergelijking: in 2015 waren dat er nog maar 2,629.
Jonge koppels willen graag in de stad wonen, onder andere omwille van de bereikbaarheid, cultuur, hun sociaal leven,…. Maar de vastgoedprijzen maken het dikwijls onbetaalbaar. Ze verhuizen dan naar de stadsrand omdat het daar goedkoper is of omdat ze daar gemakkelijker een huis met een tuin vinden voor de kinderen.
Opvallend is dat de meeste jonge mensen niet ver uit de stad trekken, maar er meestal vlak naast gaan wonen. Daardoor zien we dat de stadsranden aan het verstedelijken zijn. Als er niets verandert zal de stadsvlucht van de jonge gezinnen alleen maar stijgen in de toekomst. Die uittocht van jonge gezinnen kan enkel stoppen als er nieuw betaalbaar vastgoed komt en er voldoende gevarieerd aanbod is.
Aalst is de beste van de klas
Niet in alle centrumsteden neemt de stadsvlucht toe. In Hasselt en Genk vertrokken er in 2014 nog respectievelijk 226 en 133 personen. Vandaag zijn dat er nog maar 24 en 53. Ook Brugge doet het vrij goed. De beste leerling van de klas is zonder twijfel Aalst. In plaats van vertrekkende gezinnen, komen er in de Oost-Vlaamse centrumstad almaar meer jonge gezinnen bij: sinds 2015 hebben zich hier maar liefst 587 meer jonge mensen en hun kinderen gesetteld dan dat er vertrokken. Ook die andere Oost-Vlaamse centrumstad, Sint-Niklaas, wint aan populariteit bij de millennials.
Instroom 65-plussers
Tegelijk met de stadsvlucht van de jonge gezinnen lijkt het erop dat almaar meer 65-plussers langer blijven wonen in de centrumsteden. Vooral in Mechelen en Gent is dit het geval. Zo bleven er in Gent vorig jaar zo’n 17% meer senioren in de stad wonen dan in 2017. Oostende is dan weer de place to be voor senioren. Daar komen elk jaar tientallen 65-plussers bij die willen genieten van hun oude dag aan de kust. Ook het grotere aanbod van serviceflats en assistentiewoningen in de steden speelt hier volgens experten een rol in.
Hoe stadsvlucht jonge gezinnen stoppen?
Hoewel het nog uitzonderingen zijn, probeert een aantal projectontwikkelaars de trend van toenemende stadsvlucht van jonge gezinnen te keren met betaalbare projecten in de stad. Dat zo'n projecten mogelijk zijn, bewijst het project Doktoren - een nieuwbouwproject van 154 woningen aan het Antwerpse Eilandje, vlak aan Park Spoor Noord. Met prijzen rond de 200,000 euro mikken de flats er in de eerste plaats op jonge gezinnen en starters. Appartementen met 1 slaapkamer zijn te koop vanaf 169,000 euro en wooneenheden met 2 slaapkamers vanaf 209,000 euro. Begin 2019 zijn de werken bovengronds gestart en eind 2020 trekken de eerste bewoners erin.
“Als je betaalbaar wil bouwen in de stad, moet je kijken naar de B-locaties van vandaag die de A-locaties van morgen kunnen worden. Denk maar aan Park-Spoor Noord in Antwerpen of de Oude Dokken in Gent. Door op zoek te gaan naar die specifieke gronden, in de hoogte te bouwen en te werken met grote volumes, kunnen we de prijzen drukken. De Doktoren is een schoolvoorbeeld van waar we met stadsontwikkeling in ons land naartoe moeten.”
Philippe Janssens, CEO Immpact