Onlangs maakte het Vlaams Energieagentschap (VEA) de resultaten bekend van de REG enquête. Het VEA liet van begin april tot begin juli 2019 opnieuw de REG-enquête uitvoeren, een onderzoek dat al sinds 1998 tweejaarlijks wordt herhaald.
De REG-enquête is een marktonderzoek naar de houding, de kennis, het handelen en de voornemens van de Vlaamse huishoudens inzake het eigen energiegebruik en het Vlaams energiebeleid. Ook dit jaar werden ongeveer 1000 Vlaamse gezinnen bevraagd.
Houding tegenover energieverbruik
Uit de peiling bij 1001 Vlaamse huishoudens, blijkt dat 91% van de Vlamingen energiebesparing belangrijk tot heel belangrijk vindt. Vlaamse gezinnen geven in 2019 vaker aan zuinig om te gaan met energie. 73% is begaan met het energieverbruik en de energieproblematiek en evenveel mensen vinden rekening houden met de impact van het energieverbruik op de klimaatproblematiek belangrijk voor de toekomst en de volgende generaties.
Woningpark maakt geen vooruitgang
Uit de REG-enquête blijkt dat de aanwezigheid van verschillende isolatievormen al enkele jaren stagneert. Op het vlak van dakisolatie en beglazing valt de situatie nog mee: 8 op 10 van de woningen beschikt over dakisolatie en slechts 1 op 10 heeft nog enkel glas (47% van deze woningen heeft over de hele woning nog enkel glas). Erger is het gesteld wanneer de aanwezigheid van muurisolatie en kelder/vloerisolatie wordt bekeken. Minder dan de helft van de woningen heeft muurisolatie. Voor kelder/-vloerisolatie bedraagt dit percentage zelfs maar 37%.
Verwarming gebeurt vooral op aardgas
Wat verwarming betreft, blijft de meest gebruikte hoofdbrandstof aardgas (68%), gevolgd door stookolie (16%) en elektriciteit (9%). 1% van de woningen maakt gebruik van een warmtepomp. Voor ongeveer 84% van de woningen staat een centraal verwarmingssysteem in voor de hoofdverwarming. 15% verwarmt de woning hoofdzakelijk via afzonderlijke verwarmingsapparaten. De ketel van de centrale verwarming is gemiddeld 10 jaar oud.
Ongeveer 3 op 4 individuele cv-ketels op aardgas is condenserend. Het gros van de stookolieketels is dan weer nog niet condenserend.
Evolutie van technieken
Ventilatie geraakt stilaan ingeburgerd. Op dat vlak is er wel verbetering, al worden 6 op de 10 Vlaamse woningen nog steeds niet gecontroleerd geventileerd. Meer en meer gezinnen geven aan tijdens de zomer in de woning last te hebben van oververhitting. Daar zitten de hittegolven van de afgelopen jaren natuurlijk voor iets tussen. Het resulteert in een stijgend aandeel woningen dat uitgerust is met een airconditioningsysteem.
Wat de productie van warm water betreft, maken de meeste gezinnen gebruik van een boiler of doorstromer aangesloten op de centrale verwarming. Koken doen de Vlamingen vooral op elektriciteit. Op het vlak van verlichting verliezen vooral de halogeenlampen en de gewone spaarlampen verder terrein ten koste van LED. Van de verschillende hernieuwbare energie toepassingen zijn vooral fotovoltaïsche zonnepanelen met een aandeel van 14% al goed ingeburgerd in de Vlaamse huishoudens. Andere hernieuwbare energietoepassingen zoals zonneboilers (3%) en warmtepompen (1%) zijn dan weer eerder een zeldzaamheid.
Welke energiebesparende maatregelen staan gepland?
In de enquête werd er ook gepolst naar de energiebesparende of milieuvriendelijke investeringen die de Vlaming in de komende 5 jaar plant. Concreet werd er gepeild naar de bereidheid om te investeren in één van volgende maatregelen: fotovoltaïsche zonnepanelen, (extra) dakisolatie, een energiezuinige verwarmingsketel, (meer) hoogrendementsglas en/of driedubbel glas, een zonneboiler, (extra) spouwmuurisolatie, (extra) vloerisolatie, (extra) muurisolatie langs de buitenzijde, (extra) muurisolatie langs de binnenzijde, een warmtepompboiler, een warmtepomp of een pelletketel.
De investeringen die het vaakst voorkomen in de plannen van de Vlaming zijn fotovoltaïsche zonnepanelen (15%), gevolgd door (extra) dakisolatie (14%), een energiezuinige verwarmingsketel (12%) en meer hoogrendementsglas en/of drievoudig glas (12%).
Wat het aantal geplande energiebesparende maatregelen betreft, zegt bijna 60% van de Vlaamse woningeigenaars in de komende 5 jaar geen enkele van de hierboven opgesomde energiebesparende of milieuvriendelijke maatregelen uit te zullen voeren, 20% plant één maatregel, 11% plant twee maatregelen en nog eens 12% plant drie of meer maatregelen. Huurders plannen logischerwijs minder investeringen in de komende 5 jaar dan woningeigenaars: slechts 7% van de huurders geeft aan minstens één maatregel te zullen nemen.
Drempels naar energiebesparende maatregelen
Voor een aantal investeringen vormen financiële aspecten de belangrijkste drempel, maar voor heel wat maatregelen spelen ook andere redenen een rol. Energiebesparende of milieuvriendelijke maatregelen zijn vaak geen prioriteit of worden door de Vlaming als reeds voldoende aanwezig beoordeeld.
In het onderzoek werden heel wat drempels en hefbomen onderzocht. Vlamingen hechten vooral waarde aan duidelijkheid op financieel gebied (“investering zal zijn geld waard zijn”, “garanties nodig voor kosten en opbrengsten op korte en lange termijn”), maar ook rond toekomstige eisen, verzekerde kwaliteitsvolle en tijdige uitvoering van de werken en de lange termijn voordelen van de investering. Praktische zaken zoals ondersteuning bij het voorbereiden van de werken of tijdelijke herhuisvesting worden minder vaak als drempel voor energiebesparende maatregelen bestempeld.