Wanneer de hoofdfunctie van een woning of gebouw wijzigt, dan moet een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd worden. Ook al vergt die functiewijziging geen (renovatie)werken, dan nog ben je verplicht om een stedenbouwkundige vergunning aan te vragen. Op dit ogenblik onderscheidt de Vlaamse overheid 6 functiecategorieën maar dat worden er 10 vanaf 29 november 2015.
Functiecategorieën voor 29 november 2015:
- Wonen
- Verblijfsrecreatie
- Dagrecreatie
- Landbouw in de ruime zin
- Handel, horeca, kantoorfunctie en diensten
- Industrie en ambacht
Vanaf 29 november 2015 ziet de indeling in hoofdfuncties er zo uit:
- Wonen: deze functie verwijst enkel naar de “permanente” woning .Vakantiehuisjes vallen er dus niet onder. Die vallen nl. onder de functie “verblijfsrecreatie”.
- Verblijfsrecreatie: vakantiewoning, B&B, hotels,…
- dagrecreatie, met inbegrip van sport
- land- en tuinbouw in de ruime zin
- detailhandel
- dancing, restaurant en café
- kantoorfunctie, dienstverlening en vrije beroepen
- industrie en bedrijvigheid
- gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen
- militaire functie
Opsplitsing en toevoeging functiecategorieën
Er vallen meteen een aantal elementen op. De vroegere hoofdfunctie “Handel, horeca, kantoorfunctie en diensten” wordt opgesplitst in drie hoofdfuncties: “detailhandel”, “dancing, restaurant en café” en “kantoorfunctie, dienstverlening en vrije beroepen”. Die opsplitsing drong zich op omdat bv. een handelszaak een heel andere ruimtelijke impact heeft dan pakweg een dancing.
Daarnaast zijn er 2 bijkomende functiecategorieën. Vooreerst is er de functiecategorie “gemeenschapsvoorzieningen en openbare nutsvoorzieningen”. Vroeger werd die hoofdfunctie niet opgelijst als een volwaardige functie met als gevolg dat een wijziging naar de hoofdfunctie “gemeenschapsvoorziening” niet vergunningsplichtig was. Gezien de vaak belangrijke ruimtelijke impact was dat ook niet echt logisch en vanaf 29 november 2015 is zo’n wijziging dus wel vergunningsplichtig.
Tot slot is er nog een nieuwe functiecategorie “militaire functie”. Hierdoor wordt het herbestemmen van een leegstaande kazerne eveneens vergunningsplichting.
De overheid had bij de aanpassing van de regelgeving ook aandacht voor de actuele nood aan opvang voor het groeiend aantal asielzoekers. Een leegstaande kazerne omvormen tot tijdelijke opvang voor asielzoekers wordt met de nieuwe functiecategorieën plots wel vergunningsplichtig. Die opvang duurt hoogstwaarschijnlijk langer dan 90 dagen zodat niet gebruik gemaakt kan worden van de “vrijstelling” die al in de wet voorzien is. Daarom voegde de wetgever een vrijstelling op de vergunningsplicht toe als aan volgende voorwaarden voldaan is:
- het betreft gegroepeerde opvang van asielzoekers, daklozen of burgers wiens woning onbewoonbaar is;
- onvoorziene omstandigheden geven aanleiding tot een dringende opvangbehoefte;
- de opvang is nodig om humanitaire redenen;
- de opvang is tijdelijk voor een periode van maximaal drie jaar.