Nog tot 30 augustus loopt een plan-milieueffectrapportage met betrekking tot de aanduiding van watergevoelige openruimtegebieden. Het betreft 181 gebieden gespreid over 114 Vlaamse gemeenten. Door de aanduiding van een gebied als watergevoelig openruimtegebied kan de Vlaamse overheid decretaal bepaalde gebieden waar de bestemming in strijd is met de aanpak van wateroverlast, bouwvrij houden omdat daar dan volgende -bij decreet vastgelegde- stedenbouwkundige voorschriften van toepassing worden en de voordien geldende bestemming wordt opgeheven.
Het nieuwe stedenbouwkundig voorschrift stelt immers:
Binnen de aangeduide watergevoelige open ruimtegebieden zijn waterbeheer, natuurbehoud, bosbouw, landschapszorg, landbouw en recreatie nevengeschikte functies.
Voor zover de ruimtelijk-ecologische draagkracht en de waterbeheersfunctie van het gebied niet worden overschreden, zijn alleen de volgende handelingen die nodig of nuttig zijn voor de voormelde functies toegelaten:
- Het aanbrengen van kleinschalige infrastructuur, gericht op de sociale, educatieve of recreatieve functie van het gebied, waaronder sanitaire gebouwen of schuilplaatsen van een bouwlaag, met een oppervlakte van ten hoogste 100 m2, met uitsluiting van elke verblijfsaccommodatie.
- Het aanleggen, herstellen, heraanleggen of verplaatsen van openbare wegen en nutsleidingen. Openbare wegen en nutsleidingen kunnen aangelegd of verplaatst worden voor zover dat noodzakelijk is voor de kwaliteit van het leefmilieu, het beheer van het landschap, het herstel en de ontwikkeling van de natuur en het natuurlijk milieu, de openbare veiligheid of de volksgezondheid.
- Het aanbrengen van kleinschalige infrastructuur, gericht op het gebruik van het gebied voor landbouw of hobbylandbouw.
- Handelingen die nodig of nuttig zijn om overstromingen te beheersen of om wateroverlast buiten de natuurlijke overstromingsgebieden te voorkomen.
Historiek
In de voorbije jaren bracht de Vlaamse overheid signaalgebieden in kaart. Signaalgebieden zijn nog niet ontwikkelde gebieden waarin de gewestplanbestemming (industrie, wonen,…) een goed waterbeheer mogelijks in de weg staat. Het kan dan gaan om gebieden die bij wateroverlast kunnen overstromen of gebieden die door hun specifieke bodemeigenschappen als een spons fungeren, maar waar volgens het gewestplan dus nog gebouwd mag worden.
Eénmaal de signaalgebieden in kaart gebracht, stelt de overheid per signaalgebied een vervolgtraject voor: moet op die plaats de watertoets verscherpt worden of moet er een bouwverbod gelden (via een nieuwe bestemming)?
In 181 gebieden stelde de overheid een bouwverbod voor. Dat kan gerealiseerd worden door de opmaak van een RUP maar daarnaast voorziet de overheid nu dus ook in een sneller alternatief: de aanduiding van het gebied als watergevoelig openruimtegebied.
Wie verlies lijdt doordat zijn grond watergevoelig openruimtegebied wordt, is er een bijzonder schadevergoedingsregeling naar analogie met de planschadevergoeding. Wie de aanduiding van zijn eigendom als watergevoelig openruimtegebied wil vermijden, maakt best voor 30 augustus 2018 gebruik van zijn inspraakrecht tijdens het openbaar onderzoek van het plan-MER.