Met de tweejaarlijkse Vlaamse Cultuurprijs voor Architectuur 2014 lauwert de Vlaamse minister van Cultuur een persoon of organisatie die het voorbije jaar een opmerkelijke bijdrage heeft geleverd aan de architectuurcultuur in Vlaanderen. De prijs, waaraan een bedrag van 12,500 EUR verbonden is, ging dit jaar naar Xaveer De Geyter. De uitreiking vond plaats op 10 oktober 2015, aan de vooravond van de Dag van de Architectuur.
Architect die de clichés uitdaagt
De jury looft architect Xaveer De Geyter voor zijn werk dat uitwegen zoekt, confronteert en een rol durft op te eisen voor de architect als criticus, denker en vernieuwer. Xaveer De Geyter staat voor vooruitstrevend en kritisch werk, dat clichés over architectuur en stedelijkheid bevraagt en uitdaagt.
Zo bewijst hij dat een architectuurcultuur slechts mogelijk is als niet iedereen het er overal mee eens is. De projecten van Xaveer De Geyter Architecten (XDGA) gaan niet uit van wat mogelijk zou moeten zijn. Voorstellen zoals een torencomplex in de Wetstraat of een oost-westverbinding in Brussel illustreren hoe irrationeel, achterhaald en inefficiënt onze omgang met de ruimte kan zijn.
Vernieuwer met impact
De Geyter zorgt niet enkel voor polemiek. Zijn bureau bouwde een stevige reputatie op met projecten zoals woontorens in Breda, een nieuw stadsdeel nabij Rijsel, een uitbreiding van het Sint-Lucasinstituut en auditoria in Gent. Het Antwerpse Provinciehuis en een luifel boven het Brusselse metrostation Rogier staan in de steigers.
De subtiele invloed van De Geyter op jonge bureaus is niet te onderschatten. Hij streeft niet naar het meest haalbare compromis en evenmin naar de banaliteit van het wonen of de ambachtelijkheid van het bouwen.
“Xaveer De Geyter en zijn bureau XDGA hadden slechts weinig projecten nodig om een reputatie op te bouwen. Twee woningen uit de jaren negentig zijn nog steeds exemplarisch en hedendaags. In hun actuele stadsprojecten zetten ze in onze veranderende samenleving de toon om architectuur kritisch te bekijken en een identiteit te geven aan gebouwen, wijken en pleinen.”
Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz