Onlangs werd de nieuwe gevangenis van Marche-en-Famenne officieel geopend. Ze biedt plaats aan 312 gedetineerden en maakt deel uit van het Masterplan van de Federale regering dat een antwoord moet bieden aan het overbevolkingsprobleem in de Belgische gevangenissen. Hiertoe worden niet enkel extra gevangenissen gebouwd, ze worden ook ingericht op de meest humane manier.
Het gekozen terrein is een landbouwvlakte met weinig reliëf en zonder visuele hindernissen. Enkel aan de zuidkant van het terrein ligt een verstedelijkt gebied met een bedrijvenpark en een nieuw zuiveringsstation.
Architectuur
De doelstelling was om een landschapsgevangenis te bouwen waarbij de volumes van de gebouwen verwijzen naar oude landbouwschuren. Langs buiten overheersen twee materialen: beton en gelakt metaal. Deze grijstinten doen denken aan de Ardense leien daken.
De gevangenis van Marche-en-Famenne is van het Ducpétiaux-type: ze bestaat uit een reeks vleugels die vertrekken vanuit een centrale toezichtkern. Dankzij deze indeling kan men gemakkelijk toezicht uitoefenen op de volledige instelling.
Dit concept werd echter gemoderniseerd. Binnen de omheining neemt het gebouwencomplex de vorm aan van een bloem. De “bloemknop” en de “bloemblaadjes” vormen de cellenzone, die verbonden is met een “stengel” die op zijn beurt bestaat uit het centrale gebouw en een galerijgang.
Uitvoering
Twaalf consortia namen deel aan de wedstrijd die de Regie der Gebouwen en de FOD Justitie organiseerden voor de bouw van de gevangenis in Marche-en-Famenne. De offerte van Eiffage werd weerhouden via een DBFM-procedure (Design-Build-Finance-Maintain).
Daarbij wordt een privé-partner ingeschakeld die niet alleen instaat voor het ontwerp, maar ook voor de bouw, de financiering en het onderhoud. De Regie der Gebouwen treedt op als bouwheer en huurt het gebouw gedurende 25 jaar van de privé-partner die hiervoor een jaarlijkse terbeschikkingstellingsvergoeding krijgt. Na afloop van het contract neemt de federale staat de gevangenis over.
Duurzaam bouwen
Bijzondere aandacht ging uit naar de gebouwschil en de algemene beheersing van het energieverbruik. De impact op het milieu blijft beperkt dankzij de opvang, de opslag en het hergebruik van het regenwater, de plaatsing van groendaken en het gebruik van grastegels. De meest gebruikte bouwmaterialen zoals de gevelstenen en het beton zijn duurzaam en niet-verontreinigend.
Om de milieu-impact zo laag mogelijk te houden werden er verschillende innoverende technieken gecombineerd die gebruik maken van alternatieve of milieuvriendelijke energie (warmtekrachtkoppeling, warmtepomp, etc.).
De gebouwen scoren beter dan de wettelijke prestatie-eisen in Wallonië: het K-peil (globale warmte-isolatie) bedraagt 30 en het E-peil (maatstaf voor het totale energieverbruik) bedraagt 60.
Technische fiche
Adres: Chaussée de Liège 178 6900 Marche-en-Famenne Eigenaar: Belgische staat Bouwheer: Regie der Gebouwen Gebruiker: FOD Justitie DBFM-verlener: LHourgnette NV (projectvennootschap bestaande uit Eiffage Benelux NV, Eiffage NV en DG Infra +), SCAU - CERAU (architecten), Valens - Duchène (ontwerp bouw), TPF Engineering (studies), Collignon (elektriciteit), Reynders (schrijwerkerij), Fexim NV (onderhoud), Sodexo Belgium NV (dienstenleverancier), BNP Paribas Fortis - NIBC Bank NV (financiering) Contracttermijn: 25 jaar (daarna neemt de Belgische staat kosteloos de gevangenis over) Oppervlakte van de site: 16 ha 18 a 48 ca Capaciteit: 312 plaatsen Duur van de werken: 26 oktober 2011 30 september 2013 (datum van terbeschikkingstelling) Jaarlijkse beschikbaarheidsvergoeding: 12,2 miljoen euro
Bron: Regie der Gebouwen