Wie grond bezit in een woonreservegebied, kan via de Atlas Woonreservegebieden nagaan of het perceel nog bebouwd mag worden. In Vlaanderen is namelijk 45 procent van deze gebieden tot 2040 beschermd onder een stolp-regeling. Dit betekent dat ontwikkeling enkel mogelijk is na een vrijgavebesluit van de gemeente. De atlas brengt zowel gestolpte (licht of donker gele kleur) als niet-gestolpte (zwarte kleur of roze kleur wanneer het gebied niet-gestolpt is vanwege een positief vrijgavebesluit) woonreservegebieden in kaart en is te raadplegen op www.geopunt.be.
Woonreservegebieden werden aangeduid in de gewestplannen van 2000 als extra bouwruimte naast woongebieden. Voorheen volstond een vergunning of akkoord van provincie of gewest om deze gebieden te ontwikkelen. In juli 2023 werd deze regeling aangepast en kwam een nieuw decreet dat voor 45 procent van de woonreservegebieden een bouwstop tot 2040 invoerde. Gemeenten mogen deze gebieden enkel vrijgeven als er een concreet bouwproject wordt voorgelegd dat de leefkwaliteit waarborgt.
Volgens de gewestplannen omvat Vlaanderen in totaal 29.300 hectare aan woonreservegebied. Daarvan valt 13.350 hectare onder de stolp-regeling en blijft beschermd tot 2040. De overige 15.945 hectare blijft ontwikkelbaar. De keuze om bepaalde gebieden niet onder de stolp te plaatsen, komt doordat sommige al goedgekeurd waren voor ontwikkeling of onder een Ruimtelijk Uitvoeringsplan vallen.
Deze regeling past binnen de bredere doelstelling om de open ruimte te beschermen en de bouwshift in Vlaanderen te realiseren. Door de ontwikkeling van woonreservegebieden te beperken, wil de overheid ongecontroleerde bebouwing tegengaan en de leefkwaliteit verbeteren.
De atlas van de woonreservegebieden is géén juridisch instrument. Raadpleeg steeds je gemeente voor de meest recente en gedetailleerde plannings- en vergunningentoestand in een woonreservegebied.