De Vlaamse overheid heeft voor het realiseren van een integraal waterbeleid in het verleden al meerdere zogenaamde hemelwaterverordeningen uitgevaardigd. Daarbij is de leidraad steeds: vasthouden, bergen en pas daarna afvoeren van regenwater.
Omdat de klimaatverandering zich de laatste jaren steeds meer laat voelen in de vorm van enerzijds extreme neerslag met overstromingen als gevolg en anderzijds langdurige periodes van droogte, schakelt de Vlaamse overheid vanaf 2023 opnieuw een versnelling hoger met een verstrengde en vereenvoudigde regelgeving: de hemelwaterverordening 2023.
Voorlopig gaat het om een voorstel van de Vlaamse regering dat nu nog ter advies voorgelegd zal worden aan verschillende instanties. Na het verwerken van alle feedback en de goedkeuring in het Vlaams parlement zal de nieuwe regelgeving in werking treden vanaf 1 januari 2023.
Regenwaterput verplicht voor sommige verbouwingen
Vanaf 2023 zullen er voor nieuwbouw en herbouw dus nieuwe regels gelden voor het aanleggen van regenwaterputten, infiltratievoorzieningen,… maar in tegenstelling tot de huidige regelgeving zullen de nieuwe regels ook van toepassing zijn op bepaalde verbouwingen. Dat is echter enkel zo wanneer het gaat om verbouwingen aan een bestaand gebouw waarbij zowel de afvoer van het afvalwater als de afvoer van het regenwater grondig worden aangepast.
Renoveer je je badkamer of keuken en leg je daarbij enkele nieuwe interne afvoeren aan maar laat je de afvoer van het regenwater ongemoeid, dan ben je ook vanaf 2023 niet verplicht om een (bijkomende) regenwaterput te plaatsen.
Grotere verplichte volumes voor regenwaterputten
In de eerdere hemelwaterverordening van 2013 gold er een minimale oppervlakte van 40 m² vooraleer de regels van de hemelwaterverordening van toepassing waren. Dat minimum komt te vervallen. Afhankelijk van het soort gebouw gelden er verschillende verplichtingen met betrekking tot regenwaterputten:
- bouw, herbouw of verbouwing van een gebouw met één wooneenheid:
- als de horizontale dakoppervlakte kleiner is dan 80 vierkante meter dan is een regenwaterput met een minimale inhoud van 5,000 liter verplicht.
- als de horizontale dakoppervlakte groter of gelijk is aan 80 vierkante meter maar kleiner dan 120 vierkante meter dan is een regenwaterput met een minimale inhoud van 7,500 liter verplicht.
- als de horizontale dakoppervlakte groter of gelijk is aan 120 vierkante meter maar kleiner dan 200 vierkante meter dan is een regenwaterput met een minimale inhoud van 10,000 liter verplicht.
- als de horizontale dakoppervlakte groter of gelijk is aan 200 vierkante meter dan is een regenwaterput met een minimale inhoud van 100 liter per vierkante meter horizontale dakoppervlakte verplicht tenzij uit de omgevingsvergunningsaanvraag blijkt dat de gebruiksmogelijkheden te beperkt zijn voor het vastgelegde volume.
- bouw, herbouw of verbouwing van een gebouw met meerdere woongelegenheden (ook al bevat het gebouw nog andere functies):
- het minimaal volume van de regenwaterput bedraagt 100 liter per vierkante meter horizontale dakoppervlakte.
- per begonnen volume van 5000 liter wordt minimaal één wooneenheid aangesloten op de regenwaterput.
- bouw, herbouw of verbouwing van een gebouw zonder woongelegenheden:
- de plaatsing van een regenwaterput is verplicht tenzij er kan aangetoond worden dat er geen gebruiksmogelijkheden zijn voor het opgevangen regenwater. In zo'n geval zal het water geïnfiltreerd of gebufferd moeten worden.
- het minimaal volume van de regenwaterput bedraagt 100 liter per vierkante meter horizontale dakoppervlakte tenzij uit de aanvraag blijkt dat de gebruiksmogelijkheden niet in verhouding zijn tot het vastgelegde volume.
Verplicht maximaal gebruik van opgevangen regenwater
Nieuw is ook dat de regelgeving maximaal gebruik van het opgevangen regenwater verplicht. Zo is het verplicht de regenwaterput te voorzien van een operationele pompinstallatie en één of meer aftappunten die het gebruik van het opgevangen regenwater mogelijk maken. Er moeten aanvoerleidingen aangelegd worden naar elk toilet, naar de plaats waar de wasmachine is gepland en naar de tuin als die er is. Het opgevangen regenwater moet maximaal gebruikt worden voor toepassingen waarvoor geen drinkwaterkwaliteit nodig is: toiletspoeling, poetswater, wasmachine en buitengebruik.