Sinds de overheveling van de registratierechten van het federale naar het gewestelijk bestuursniveau, heeft de Vlaamse overheid al enkele malen de registratierechten verlaagd en nu gebeurt dat dus opnieuw. In zijn septemberverklaring lichtte de Vlaamse minister-president de nakende hertekening van de woonfiscaliteit toe.
Halvering registratierechten voor gezinswoning
De registratierechten die je moet betalen aan de Vlaamse overheid wanneer je een bestaande woning of appartement koopt (bij nieuwbouw betaal je geen registratierechten maar veelal een btw-tarief van 21%), dalen binnenkort (waarschijnlijk vanaf 1 januari 2022) van 6% naar 3%. Op een woning met aankoopprijs van 300,000 euro maakt dat een verschil van maar liefst 9,000 euro. Let op: dat tarief van 3% is enkel van toepassing als het gaat om je eigen gezinswoning, d.w.z. de woning waar je gedomicilieerd bent of zal zijn.
Stijging registratierechten voor 2de verblijf, opbrengstvastgoed, kantoren,…
Voor andere gebouwen zoals 2de verblijven, opbrengstvastgoed,… stijgen de registratierechten van 10% naar 12%.
Gevolgen voor de woningmarkt
Op zich lijkt de daling van de registratierechten voor gezinswoningen van 6% naar 3% een goede zaak. Toch is het maar de vraag of de daling van de registratierechten er niet toe zal leiden dat de kopers hoger gaan bieden omdat ze een groter budget voor de aankoopprijs ter beschikking zullen hebben en omdat de woningmarkt nu eenmaal krap is.
In afwachting van de verlaagde registratierechten voor gezinswoningen valt te verwachten dat kopers daarvan hun aankoop zullen uitstellen of met een aankoop/verkoopbelofte zullen gaan werken. Voor kopers van investeringsvastgoed wordt het omgekeerde effect verwacht. Experts verwachten dat ondanks de stijging van de registratierechten op opbrengsteigendommen of investeringsvastgoed van 10% naar 12%, investeerders erg actief zullen blijven vanwege de historisch nog steeds lage rentes.
Ten dele is deze aangekondigde aanpassing een reactie op kritiek die Europa recent uitte op het feit dat registratiebelastingen in België een veel groter deel uitmaken van het bbp dan in andere Europese landen. Europa had toen ook gepleit om de onvoorspelbare transactionele (d.w.z. per verkoop) inkomsten van de registratiebelastingen te vervangen door hogere doorlopende onroerendgoedbelastingen zoals bv. de onroerende voorheffing.
Historiek van verlaging registratierechten gezinswoning
De Vlaamse overheid heeft in het verleden al meermaals de registratierechten op de eigen gezinswoning verlaagd. Een korte historiek:
- 1 juni 2018: vanaf 1 juni 2018 heft Vlaanderen de registratierechten die voorheen federaal geheven werden. De registratierechten voor de enige gezinswoning zakken van 10% naar 7%. Wie binnen de 5 jaar ingrijpend energetisch renoveert kan genieten van een tarief van registratierechten van 6%.
Het systeem van "klein beschrijf" voor een bescheiden woning gaat op de schop. In de plaats daarvan wordt de eerste 80,000 van woningen die maximaal 200,000 euro (in kernsteden maximaal 220,000 euro) kosten vrijgesteld van registratierechten.
Voor woningen anders dan de gezinswoning blijft het tarief van de registratierechten op 10%. - 1 januari 2020: sinds 1 januari 2020 heeft de Vlaamse overheid de woonbonus afgeschaft. Om dat "financieel verlies" voor de kopers te compenseren, verlaagde ze de registratierechten voor de eigen gezinswoning van 7% naar 6%. Voor wie zijn woning binnen de 5 jaar ingrijpend energetisch renoveert daalt dat tarief zelfs naar 5%. Voor woningen anders dan de gezinswoning blijft het tarief van de registratierechten op 10%.