Asbest is een materiaal dat vanwege zijn eigenschappen (brandwerend, slijtvast, thermisch en akoestisch isolerend, goedkoop, ...) in het verleden vaak toegepast werd in de bouw. In woningen die gebouwd werden in de periode 1950-2000 is de kans groot dat er in één van de gebruikte bouwmaterialen asbest aanwezig is: in golfplaten, isolatiemateriaal, dak-en gevelbekleding,…. Volgens schattingen zouden gebouwen in Vlaanderen maar liefst 2.3 miljoen ton aan asbesthoudende materialen bevatten.
Omdat intussen geweten is welke enorme gezondheidsrisico's asbest voor de mens inhoudt, heeft de Vlaamse overheid zich tot doel gesteld om Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. Asbestveilig is niet hetzelfde als asbestvrij: het betekent dat alle risicovolle asbest veilig is weggenomen en opgeborgen en dat de resterende asbesttoepassingen in goede staat zijn zodat ze geen gezondheidsrisico vormen.
Asbestattest voor woningen ouder dan 2001
Wie vanaf 2022 in Vlaanderen een woning verkoopt, met bouwjaar daterend van voor 2001, zal over een asbestattest moeten beschikken. Het asbestattest beschrijft voor een normaal gebruik van de woning welke materialen of gebouwonderdelen asbest bevatten, in welke staat die asbest zich bevindt en hoe die veilig beheerd of verwijderd kan worden.
Niet-destructieve asbestinventaris
Zo'n asbestattest kan enkel opgesteld worden door een gecertificeerde asbestdeskundige "inventarisatie". Tijdens zijn onderzoek zal de deskundige enkel rechtstreeks waarneembare bronnen van asbest oplijsten die een risico kunnen betekenen bij het dagelijks gebruik van het gebouw. Hij zal dus nooit vloeren of wanden beschadigen om ingesloten asbest op te sporen. Men spreekt in dit geval dan ook van een "niet-destructieve" asbestinventaris, in tegenstelling tot de "destructieve asbestinventaris" waarbij de deskundige wel op zoek moet gaan naar ingesloten asbest, bijvoorbeeld in het kader van een sloopopvolgingsplan.
De deskundige zal het asbestattest niet alleen opstellen maar ook registreren in een databank van OVAM. Het asbestattest zal zowel bij het sluiten van de compromis als bij het verlijden van de authentieke verkoopsakte vermeld moeten worden.
Op dit ogenblik zijn nog niet alle modaliteiten van de asbestattesten gekend maar experten schatten dat het opstellen van een asbestattest door een deskundige zo'n 350 euro zal kosten en dat de registratie bij OVAM zo'n 35 euro zal kosten.