Is het coronavirus een geval van overmacht in de bouw?

corona overmacht

De corona pandemie heeft intussen ook in België een enorme impact op het dagelijkse leven, maar wat zijn de gevolgen specifiek voor de bouwsector? In een ander artikel gingen we dieper in op de impact van de overheidsmaatregelen op de bouwsector. Kort samengevat komt dat er op neer –tenminste op het moment van de redactie van dit artikel- dat overheid het werk van bouwprofessionals niet verbiedt als ze aan de uitgevaardigde maatregelen zoals bijvoorbeeld social distancing (het houden van een veilige afstand van elkaar van 1.5 meter) kunnen voldoen.

De meeste bouwprofessionals werken met elkaar en met hun bouwheer samen volgens regels vastgelegd in een overeenkomst. Onder specifieke omstandigheden zou je als bouwprofessional of als bouwheer overmacht kunnen inroepen om te verantwoorden dat je je contractuele verplichtingen (tijdelijk) niet kan nakomen. Als overmacht effectief van toepassing is worden de contractuele verplichtingen immers tijdelijk opgeheven. Het inroepen van overmacht voorkomt dus dat een partij aansprakelijk gesteld wordt voor een contractuele wanprestatie in omstandigheden van overmacht.

Voorwaarden voor inroepen overmacht

Een belangrijke vraag is dan natuurlijk: wanneer is er dan sprake van overmacht? Ten eerste moet het onmogelijk zijn om het contract verder na te leven en ten tweede mag het voorval niet toerekenbaar zijn aan de partij die de overmacht inroept. Dat tweede aspect betekent dat de partij die overmacht inroept de omstandigheid niet had kunnen voorzien en de (tijdelijke) onderbreking niet had kunnen vermijden.

Welke rol speelt het coronavirus bij overmacht?

Stel dat de overheid op een bepaald moment de maatregel zou treffen dat alle werven in België gesloten moeten worden. In dat geval kan de aannemer die specifieke coronamaatregel inroepen als overmacht want het is een omstandigheid die niet aan hem toegerekend kan worden en die zijn werk onmogelijk maakt.

Aangezien de maatregelen van de overheid zoals hoger vermeld op dit ogenblik het werk van bouwprofessionals niet onmogelijk maken, kan het coronavirus niet zomaar als overmacht ingeroepen worden om de uitvoering van contractuele verbintenissen op te schorten.

Enkele voorbeelden waar dit wel of niet zou kunnen:

  • je werkt als bouwprofessional zonder personeel en raakt zelf besmet door het coronavirus. Aangezien de overheid je verplicht om thuis te blijven, kan je je werken niet uitvoeren en is er dus sprake van overmacht. Werk je met personeel dan is er niet noodzakelijk sprake van overmacht zeker wanneer andere personeelsleden je werk kunnen overnemen.
  • je werkt als hoofdaannemer met een onderaannemer die overmacht inroept, bijvoorbeeld omdat hijzelf besmet raakte. Het is niet omdat je onderaannemer in hoofde van zijn contract met de hoofdaannemer overmacht inroept dat jij als hoofdaannemer automatisch overmacht kan inroepen in hoofde van je contract met de bouwheer. Je kan nl. het werk door een andere onderaannemer laten uitvoeren en op die manier voorkomen dat de werken stil komen te liggen. De onderbreking is dus redelijkerwijze vermijdbaar.

Het is dus best mogelijk dat je in de huidige coronacrisis overmacht kan inroepen om (tijdelijk) de werken stil te leggen, maar je moet dan wel goed documenteren waarom het om overmacht gaat zodat je kan aantonen dat er aan hogervermelde voorwaarden van overmacht voldaan is. Je moet de andere partij hier uiteraard zo snel mogelijk van op de hoogte brengen. Doe je dat niet dan loop je het risico om later aansprakelijk gesteld te worden voor mogelijke vertragingsboetes of kosten voor opschorting van de werf. Het is dus ingewikkelde materie waarin je je best laat bijstaan door iemand met een grondige juridisch kennis van overmacht.

­

2-wekelijkse nieuwsbrief

Blijf online én gratis op de hoogte van de nieuwste bouwproducten, economisch nieuws uit de bouw, de actuele bouwwetgeving, premies, projecten,....