Begin november 2019 starten de renovatie- en restauratiewerken aan het gerechtshof aan de Britselei 55 te Antwerpen. Het gebouw dateert van 1877 en maakt deel uit van de reeks monumentale gebouwen die in de tweede helft van de 19de eeuw werden opgetrokken langs de Antwerpse Leien. Het ontwerp was van architect Lode Baeckelmans, die zich voor het silhouet van het gerechtshof liet inspireren door het Louvre in Parijs. Het gebouw is sinds 1997 beschermd als monument
Het doel van de renovatie en restauratie is om de beschikbare oppervlakte van het gebouw op een optimalere manier te benutten, zodat Justitie en zijn medewerkers zouden kunnen werken in een efficiëntere, veiligere en duurzamere omgeving. De werken zullen in het tweede semester van 2022 klaar zijn en de federale overheid investeert zo’n 52.5 miljoen euro in het project. Na de voltooiing van de werken eind 2022 nemen het Hof van Beroep, het Parket-Generaal, het Arbeidshof, het Auditoraat-generaal en het Assisenhof van Antwerpen er hun intrek.
Deze rechtbanken zijn nu gevestigd aan de Waalsekaai in Antwerpen, met uitzondering van het Assisenhof dat zich momenteel in het Justitiepaleis aan de Bolivarplaats bevindt.
De Regie der Gebouwen, de vastgoedbeheerder van de federale overheid, treedt op als bouwheer en opdrachtgever. Zij werkt samen met het studiebureau TV OGA - een tijdelijke vereniging van de studiebureaus HUB, Origin, Bureau Bouwtechniek en RCR - en aannemer Artes Group.
Hedendaagse invulling
Het gebouw wordt zoveel mogelijk in ere hersteld, rekening houdend met de behoeften van de gerechtelijke diensten die na de werken hun intrek zullen nemen in het gebouw. Originele elementen worden gerestaureerd en enkele storende verbouwingen uit het begin van de 20ste eeuw verdwijnen om het oorspronkelijke ontwerp van het gebouw in ere te herstellen. Zo wordt de overkoepeling van één van de twee binnenkoeren afgebroken, zodat er een peristilium ontstaat: een ruimte in openlucht omgeven door een zuilengang. Deze ingreep zorgt ook voor een grotere lichtinval in de indrukwekkende Salles-des-Pas-Perdus (inkomhal).
De daken worden geïsoleerd en het buitenschrijnwerk wordt vervangen door performant schrijnwerk naar historisch model. Daarnaast worden duurzame technieken in het gebouw geïntegreerd, waardoor de energie-efficiënte van het gebouw gevoelig zal toenemen. Bovendien worden materialen en meubilair waar mogelijk gerecupereerd en op een andere plek in het gebouw hergebruikt.
Een van de mooiste en best bewaarde ruimtes is de assisenzaal. Deze ruimte wordt volledig gerestaureerd, met inbegrip van de schilderijen. Anderzijds krijgt deze zaal een polyvalent karakter, om tegemoet te komen aan de evoluerende behoeften van de rechtbanken.
Er worden ook een aantal toevoegingen aangebracht aan het gebouw, om volledig te kunnen beantwoorden aan de behoeften van de FOD Justitie. Zo wordt de vierde verdieping van het gebouw, waar nu een zolder is, opgewaardeerd tot een volwaardige kantoorverdieping met landschapsbureaus. Daarenboven worden de circulatiewegen voor het publiek, de politie, de magistraten en het personeel van elkaar gescheiden.
Bovendien zal er in de voortuin aan de zijde van de Anselmostraat een paviljoen opgericht worden waar de gedetineerden op een veilige en discrete manier kunnen binnen en buiten gebracht worden.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische staat
Bouwheer: Regie der Gebouwen
Gebruiker: Federale Overheidsdienst Justitie
Studieopdracht: tijdelijke vereniging TvOGA (Hub, Origin, Bureau Bouwtechniek, RCR) in samenwerking met Optimit, FPC, Daidalos Peutz, Ney&Partners.
Aannemer: Artes Group
Geschatte duur van de werken: 2019-2022
Vloeroppervlakte: ongeveer 23.000 m²
Studiekosten en restauratie/renovatiewerken: circa 52,5 miljoen euro (incl. BTW)