Innovatieve toepassingen van warmtepomptechniek

Bativox
Bativox

Warmtepompen zijn een efficiënte toepassing van hernieuwbare energie, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie van grote én kleine projecten. We kennen allemaal de klassieke setups voor warmtepompen:

  • lucht-waterwarmtepompen (die de warmte eveneens uit de buitenlucht halen, maar afgeven aan het warmwatercircuit voor de verwarming) ,
  • lucht-luchtwarmtepompen (die de warmtecalorieën uit de buitenlucht halen en afgeven aan de lucht van de ruimte die moet worden verwarmd),
  • grond-water- en water-waterwarmtepompen (die de warmtecalorieën uit de grond of het grondwater halen en die afgeven aan het water van het verwarmingscircuit).

Daarnaast zijn er nog een aantal innovatieve toepassingen van de warmtepomptechniek die minder gekend zijn. InfoWarmtePomp.be, een gezamenlijk initiatief van tal van Belgische producenten en verdelers van warmtepompen, maakte een inventaris van enkele opkomende systemen.

Collectieve koude/warmtenetten op lage temperatuur

Op de site van de Sint-Rafaël- en Sint-Pietersziekenhuizen in het centrum van Leuven realiseert een projectontwikkelaar een combinatie van nieuwbouw en ingrijpende renovatie, waar zowel huizen, appartementen als assistentiewoningen worden gebouwd of gerenoveerd. Daarbij wordt gebruik gemaakt van twee hernieuwbare energiesystemen: een lagetemperatuursysteem met koude/warmte-opslag in watervoerende lagen (KWO) voor de nieuwe gebouwen (warmtebehoefte < 25 kWh/m2 per jaar) en een verwarmingsnet op hogere temperaturen (90/70 °C) voor de bestaande gebouwen (warmtebehoefte < 70 kWh/m2 per jaar).

Het water van de Dijle wordt hier gebruikt als energiebron voor een lagetemperatuurenergienet en een aantal water-waterwarmtepompen. Naargelang het type woning werd geopteerd voor verschillende configuraties.

De appartementen en assistentiewoningen zijn voorzien van een centrale stookplaats, waar de warmtepomp het water op 40° C brengt, voldoende voor de vloerverwarming. Voor sanitair warm water heeft elk appartement een buffervat met een kleine boosterwarmtepomp die het water van de secundaire kring tot 55° C verwarmt.

De grondgebonden woningen hebben elk hun eigen combiwarmtepomp die zowel instaat voor verwarming als voor sanitair warm water. In de zomer wordt de circulatie omgekeerd en koelt het water van de primaire kring de bouwmassa via de vloerverwarming.

Het systeem vindt ondertussen navolging in diverse soortgelijke projecten waar lokale energiebronnen (oppervlaktewater, riothermie (energie uit het rioolwater), zonnethermie, industriële restwarmte…) beschikbaar zijn.

Gasabsorptiewarmtepompen

Sinds enkele jaren bestaan er ook kleine gasabsorptiewarmtepompen (vaak gewoon gaswarmtepompen genoemd) voor particuliere woningen. Die combineren de voordelen van twee populaire verwarmingssystemen: een condensatieketel op gas en een warmtepomp.

Een gaswarmtepomp produceert – net zoals een condensatieketel – warm water voor het verwarmen van gebouwen en voor de productie van sanitair warm water. Maar bij deze warmtepomp wordt het traditionele koelmiddel vervangen door een water-ammoniakoplossing en wordt de compressor vervangen door een ‘thermische compressie’ die aangedreven wordt door een condensatieketel op gas.

Er bestaan gaswarmtepompen die gebruik maken van de energie die zich in de buitenlucht bevindt en andere die gebruik maken van de energie uit de grond of het grondwater.

Een gaswarmtepomp heeft, in tegenstelling tot de gewone elektrische warmtepompen, maar een heel laag elektrisch vermogen nodig (18 kW). Bovendien heeft ze ook bij lage buitentemperaturen nog een mooi rendement.

De gasabsorptiewarmtepomp is zowel geschikt voor nieuwbouwwoningen met lagetemperatuursystemen (vloerverwarming) als voor de renovatie van bestaande gebouwen, aangezien ze ook gebruikt kan worden voor hogetemperatuurverwarmingssystemen (radiatoren) en dus een oude gas- of stookolieketel kan vervangen.

Gaswarmtepompen voldoen al aan de toekomstige regelgeving op het gebied van energie-efficiëntie, rationeel energiegebruik en het benutten van hernieuwbare energie.

De hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is de ideale oplossing om op een zuinige en milieuvriendelijke manier een bestaande gasketel te vervangen, en dat zonder grote renovatiewerken.

Ook het hybride warmtepompsysteem combineert twee bestaande technologieën: een hoogrendementsketel op gas en een lucht-waterwarmtepomp. Omdat de gascondensatieketel enkel als bijverwarming noodzakelijk is wanneer warm water tegen zeer hoge temperaturen geleverd moet worden, kan drastisch bespaard worden op de energiefactuur: tot 35%. Niet alleen financieel is deze optie dus interessant maar ook qua ecologische prestaties: testen bewezen een sterk verminderde CO2-uitstoot.

Het hybride systeem bestaat uit een buitenunit die warmte onttrekt aan de lucht en een binnenunit met een geïntegreerde hoogrendementsketel die zowel radiatoren als sanitair water kan verwarmen tot zeer hoge temperaturen. Afhankelijk van de buitentemperatuur, de energieprijzen en de energiebehoefte van de woning kiest het systeem zelf of het werkt met de warmtepomp, de gasketel of met beide samen. De unit selecteert daarbij altijd de zuinigste oplossing.

Bij de hybride warmtepomp werken elektriciteit en gas dus slim met elkaar samen. De elektrische lucht-waterwarmtepomp levert het grootste deel van de benodigde warmte en de aangekoppelde of ingebouwde kleine hoogrendementsketel wordt slechts ingeschakeld in geval van een extreem hoge warmtevraag en/of bij piekverbruik (heet water). Het gebruik van gas wordt door deze techniek sterk teruggedrongen en de groene stroom wordt dankzij de hoge efficiëntie optimaal gebruikt.

Ook een combinatie met zonnepanelen kan interessant zijn omdat die regelmatig meer elektriciteit produceren dan op dat moment echt nodig is. Voor wie zonnepanelen én een oude gasketel heeft is het vervangen van die laatste door een hybride warmtepomp dé beste beslissing om nog meer te investeren in hernieuwbare energie.

Let bij de keuze uit de verschillende systemen ook steeds op de warmte/koelingsnoden van jouw project: heeft het systeem voldoende vermogen of is het juist over gedimensioneerd omdat je een BEN woning bouwt?

­

2-wekelijkse nieuwsbrief

Blijf online én gratis op de hoogte van de nieuwste bouwproducten, economisch nieuws uit de bouw, de actuele bouwwetgeving, premies, projecten,....