Het rendement zie je terug in een lage energierekening
PassiefBouwen Award werd uitgereikt op 5 februari 2013 tijdens de Bouwbeurs 2013 in Utrecht. De award is bestemd voor gebouwen en woningen die niet of nauwelijks energie gebruiken.
De particuliere woning in Witmarsum reikte in Utrecht nét niet tot de eerste plaats in de categorie Woningen Nieuwbouw. Maar vanwege de bijzondere aard van het project kreeg de woning wél een overall onderscheiding, namelijk plaatsing in de z.g. Eredivisie PassiefBouwen. Die ‘titel’ is vergelijkbaar met een eervolle vermelding.
Juryvoorzitter ir. Chris Zijdeveld over dat eerbetoon: “Een relatief kleine aannemersbedrijf, dat deel uitmaakt van een samenwerkingsverband met vier andere aannemersbedrijven, bouwt voor een familielid een passiefwoning. Bijzonder is, dat de opgedane ervaring nadien is uitgewerkt in een ontwerp voor een passiefwoning, die de samenwerkingspartners nu tegen zeer aantrekkelijke condities op de markt brengen”.
“Het grote aantal inzendingen en nominaties voor de drie categorieën van de PassiefBouwen Award bewijst overigens de stijgende lijn, die er zit in het aantal passiefprojecten, dat jaarlijks in Nederland wordt gebouwd. Begrijpelijk, want passief bouwen is de meest logische weg naar nul-energie-woningen en energie-pluswoningen”, aldus Zijdeveld, oprichter en voorzitter van de Stichting PassiefBouwen.nl, die de awards toekent.
MassiefPassief
De woning werd gerealiseerd via de vrij nieuwe MassiefPassief-bouwmethode, die is uitgedacht door isolatieproducent Recticel en bakstenenfabrikant Wienerberger.
Bij die methode worden gebouwen ontwikkeld volgens de bestaande passiefbouw ontwerprichtlijnen, maar wordt tijdens de bouw toch gebruik gemaakt van massieve bouwstoffen, zoals betonnen binnenwanden, klassiek metselwerk en op bepaalde plaatsen keramische binnenwanden. Luchtdichtheid is een eerste vereiste, een goede ventilatie dus ook. Het succes van Massief-passiefbouwen staat of valt met krachtige isolatie van Recticel Insulation en massieve bouwmaterialen zoals metselwerk en beton. De materialen voor het Witmarsumse project, plus de bijbehorende advisering, werden geleverd door isolatieproducent Recticel Insulation (Kesteren).
Credo: luchtdicht
Kartrekker van het woningproject in Witmarsum was Taeke Kuipers van Bouwbedrijf Bootsma te Tirns. Hij bouwde de woning voor zijn zoon. “Toen ik ruim dertig jaar geleden als aannemer een woning voor mezelf bouwde, was waterdichtheid het credo. Maar tijden veranderen: nu is luchtdichtheid het credo. Dat is een heel andere discpline”.
Samen met zijn partner Wybe Leenstra van bouwbedrijf Leenstra Gaastmeer legt hij uit, dat de planontwikkeling vanwege de ingewikkeldheid langer duurde dan bij traditionele woningen. “Daar hebben we allemaal veel van geleerd. Dat was ook de bedoeling. De bouw zelf duurde nauwelijks langer dan normaal, te weten acht maanden, maar dat lag vooral aan de vertraagde aanlevering van kozijnen”.
Standaard
Een prettig uitvloeisel van het Witmarsumse project is, dat de vijf samenwerkende aannemersbedrijven nu een standaardwoning op de markt aanbieden, die massiefpassief te bouwen is, maar die zich uiterlijk in niets onderscheidt van een andere woning.
Bouwer Kuipers over de Witmarsumse woning: “Er ligt een gewoon pannendak op het huis en er staan stenen muren omheen. Het lijkt wel, of hij er al jaren staat. En je kunt ‘m overal in het Friese landschap bouwen. Hij is zo traditioneel gebouwd, dat je aan de buitenkant niet ziet, dat het een massief-passief gebouwde woning is. We hebben ons eigen bouwprincipe gehandhaafd (betonwandelementen, verdiepinghoge casco elementen
voor het binnen spouwblad) en vandaaruit zijn we massief-passief gaan denken”.
Het verschil
De leverancier van de isolatiematerialen was Recticel Insulation (Kesteren). Nico Beijnen, sales engineer rayon Noordoost van dat bedrijf legt vooral de nadruk op de energiekostenbesparingen die massief-passief bouwen met zich meebrengt. “Achter elke passief ontwikkelde woning gaat ook een businessmodel schuil. De netto maandlasten voor energie (alleen elektra, want gas is taboe) dalen uiteindelijk tot maximaal een paar tientjes per maand. Onze bouwvisie massief-passief bouw biedt grote kansen voor de toekomst. Voor de architect is van belang, dat hij gewoon te werk kan gaan binnen de stedelijke randvoorwaarden. De bouwer kan gewoon doen, wat hij gewend was: met stenen werken, en metselen. En de bewoners krijgen een herkenbare woning, die uiterlijk nauwelijks afwijkt van traditioneel gebouwde woningen. Het verschil is alleen, dat de gebouwinstallatie van het complex niet in een of andere machinekamer zit, maar gewoon in de spouw. Daar doet-ie vijftig jaar lang efficiënt zijn werk. Geen stekkers, geen knopjes, geen onderhoud. Een héél efficiënte gebouwinstallatie dus, die geïntegreerd is in de gebouwschil. En het rendement zie je terug in een lage energierekening”.
Energiekosten: 6,35 euro/week
Aan de hand van een nauwgezet overzicht toont Taeke Kuipers de energieresultaten van de massief-passief gebouwde woning van zijn zoon in Witmarsum. Gemiddeld wordt 6,35 euro per week aan energie verbruikt. Naar schatting zullen de energiekosten dit jaar in totaal uitkomen op 330 euro. “Dat bedrag is te splitsen in 200 euro voor verwarming en ventilatie, 110 euro voor warmwater en 20 euro voor koeling. Onze zoon betaalt dus nu nog een paar euro per week aan energie, maar als we zonnepanelen op zijn dak zouden leggen, wordt het huis helemáál energieneutraal. Het kan dus nog zuiniger!”.
Betrokken bij bouw particuliere woning WITMARSUM:
Fase Ontwerp: uitgereikt op 7 februari 2011
Fase Gebouwd: uitgereikt op 14 juni 2012
Opdrachtgever: Familie Kuipers-Feenstra, Witmarsum
Architect: Plannon bv, Druten
Adviseur PassiefBouwen: Trecodome, Roosendaal
Inspectie: Nieman Raadgevende Ingenieurs, Zwolle
Invent Advies, Beilen
Bouwers: De Friese bedrijven Aannemersbedrijf J. de Jong (Oosterwolde),
Bouwbedrijf P. Allema (Niawier), Bouwbedrijf Bootsma (Tirns),
Bouwbedrijf v.d. Bosch (Grou) en Bouwbedrijf Leenstra (Gaastmeer).