Vlaanderen groepeert vergunningsaanvragen uit de individuele gemeentelijke vergunningsregisters in een vergunningendatabank met gegevens die teruggaan tot de jaren 60 van de vorige eeuw. De gegevens in de databank bevatten heel wat heel wat details m.b.t. de locatie, het onderwerp van de aanvraag,… In totaal gaat het om meer dan 3.5 miljoen stedenbouwkundige vergunningsaanvragen en dat aantal loopt zelfs op tot 4.3 miljoen wanneer verkavelingsaanvragen, planologische attesten,… mee gerekend worden.
In opdracht van het Departement Omgeving werd die databank recentelijk geanalyseerd voor de periode 1962-2016. Hieronder volgen enkele resultaten van dat onderzoek.
Decentralisatieprocessen
Eén van de gegevens die uiteraard prominent aanwezig zijn in de vergunningendatabank is de locatie van de ingevoerde aanvragen. Bij het analyseren van de gemiddelde afstand in vogelvlucht tussen de locatie van de aanvragen en het dichtstbijzijnde station kwamen enkele interessante trends aan het licht.
Voor residentiële nieuwbouw was er lange tijd een trend waarbij de nieuwe eengezinswoningen steeds verder van de dichtstbijzijnde stations verwijderd waren, maar de laatste decennia is die trend duidelijk gekeerd.
Bij de bouw van nieuwe kantoren zien we dan weer dat de afstand tussen nieuwbouwkantoren en het dichtstbijzijnde station sedert de jaren 80 van de vorige eeuw gestaag toeneemt. Dat is uiteraard geen positieve trend als je weet dat het gemiddeld percentage treinpendelaars sterk daalt bij een toename van de afstand tussen werkplek en station met slechts enkele kilometers.
Impact beleidsmaatregelen
De beschikbaarheid van een vergunningendatabank maakt het ook mogelijk om na te gaan of er een meetbare impact is van bepaalde beleidsmaatregelen. Het afschaffen van stedenbouwkundige vergunningen voor een aantal werken in 2010 gaf bijvoorbeeld duidelijk aanleiding tot een tijdelijke terugval in het aantal vergunningsaanvragen.
Textmining
Zo'n vergunningendatabank bevat natuurlijk ook heel wat ongestructureerde gegevens. Neem bijvoorbeeld het onderwerp van de aanvraag. Omdat hier geen vooraf gedefinieerde categorieën voor bestaan werd in de studie gebruik gemaakt van textmining om bepaalde trends te ontwaren. Hieruit bleek o.a. een stijgende trend in recente jaren van aanvragen m.b.t. fietspaden en verhardingen.
Beslissingen en beroepen
Over de onderzochte periode, werden de meeste stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, nl. iets meer dan 87%, door de gemeente vergund. Doorheen de tijd zit er niet veel variatie op dat percentage. Er wordt voornamelijk tegen weigeringen in beroep gegaan nl. bij zo’n 22% van de dossiers die in eerste aanleg werden geweigerd. In bijna de helft van die gevallen wordt de weigering omgezet in een vergunning.
Wie zich graag in de hele studie verdiept kan op de site van het Departement Omgeving terecht.