Al in mei 2017 drong de Nationale Bank aan bij de regering om maatregelen te treffen zodat de risico’s die banken –en bij uitbreiding het hele financiële systeem- lopen ten gevolge van hypothecaire leningen, beperkt zouden blijven. De oefening die de Nationale Bank uitvoerde is overigens niet vrijblijvend want ze kwam er nadat de Europese financiële stabiliteitswaakhond, de ESRB, een waarschuwing uitstuurde dat de woningmarkt in België en nog zeven andere landen kwetsbaar is. Geen actie ondernemen is dus geen optie voor de regering.
Een verstrenging van de voorwaarden van het woonkrediet
Eén van de oplossingen om de risico’s voor de banken te beperken is het verstrengen van de voorwaarden van het woonkrediet. Sommige banken waren wel te vinden voor een verbod op leningen van meer dan 80% of 90% van de aankoopwaarde.
Dat zag de regering dan weer niet zitten. Het is immers geen populaire maatregel omdat ze de toegang tot woonkredieten beperkt. Een recent onderzoek van de KU Leuven schijnt de regering gelijk te geven in haar weigering om zomaar een procentuele limiet op te leggen. Uit de studie blijkt namelijk dat de kans op wanbetaling minimaal is bij kopers die meer dan 80 procent van de aankoopprijs van hun woning lenen. Het risico neemt pas toe bij kopers die méér dan 100 procent ontlenen. De onderzoekers stippen ook aan dat de reële woonkost erg kan verschillen naargelang het type woning. Volgens de studie zorgde de kredietverstrenging die doorgevoerd werd in de nasleep van de financiële crisis niet voor een ontwrichting van de vastgoedmarkt, maar bij een verdere verstrenging gecombineerd met een stijgende rente zou het wel eens fout kunnen lopen.
Nieuw voorstel Nationale Bank
Zoals reeds aangehaald moet België actie ondernemen anders zal Europa eenzijdig maatregelen opleggen. In dat kader legde de Nationale Bank onlangs een nieuw voorstel voor aan de regering waarin vooral banken die woonkredieten met een hoog risico verstrekken hogere kapitaalbuffers zullen moeten aanleggen. Blijven hiermee de ontleners buiten schot? Uiteraard niet! Als je een hypothecaire lening wenst af te sluiten en de bank schat het risico op wanbetaling hoger in dan zal ze in jouw geval toch beperkingen opleggen en/of hogere kosten aanrekenen om de verplichte extra kapitaalbuffers aan te vullen.