Onderzoekers aan de KULeuven zijn erg kritisch over de manier waarop de Vlaamse overheid in het verleden via groenestroomcertificaten zonnepanelen voor gezinnen subsidieerde. Hun onderzoek spitst zich toe op de installaties van zonnepanelen in Vlaanderen in de periode 2006-2012. In die periode steeg het aantal gezinnen met zonnepanelen van 2.5% in 2009 naar 8.5% in 2012. Daarna stopte het subsidieprogramma en meteen ook de groei.
Op basis van gedetailleerde geografische en demografische gegevens stelden de onderzoekers vast dat de adoptie van zonnepanelen sterk toenam met een toenemende inkomen. In gebieden waar het inkomen 10% hoger lag, lag het aantal gezinnen met installaties geen 10% maar 16% hoger. De groenestroomcertificaten komen dus meer ten goede van hogere inkomens.
Uit de analyse van de maandelijkse groei van het aantal zonnepanelen komt ook naar voren dat er vlak voor elke subsidieverlaging een groeispurt optrad. Dat patroon illustreert de invloed van de hoogte van de toekomstige subsidiebedragen op de beslissing om zonnepanelen te plaatsen. Iemand die zonnepanelen plaatste in die periode moest voortdurend 2 tegengesteld werkende factoren afwegen: hoe sneller je instapt in zonnepanelen, hoe sneller je van de subsidie geniet maar hoe langer je wacht, hoe lager de initiële investering (goedkopere zonnepanelen door verbeterde productie,…).
Zelfde adoptiegraad mogelijk met 1.7 miljard euro minder
Uit onderzoek van de beschikbare gegevens bleek dat gezinnen relatief gezien gevoeliger zijn voor onmiddellijke financiële steun bij de installatie van zonnepanelen dan voor uitgestelde financiële steun voor groene elektriciteitsproductie in de toekomst (subsidie via stroomcertificaten). Eenvoudig gesteld komt het erop neer dat gezinnen de toekomstige opbrengst van groenestroomcertificaten veel te laag inschatten. Je moet als overheid dus relatief dure groenestroomcertificaten uitdelen om gezinnen over de streep te trekken. De onderzoekers schatten dan ook dat dezelfde adoptiegraad van 8.5% via een systeem van investeringssubsidies 1.7 miljard euro goedkoper was geweest of zo maar eventjes een besparing van 46% op de totale subsidie of ook nog 700 euro per Vlaams gezin.